Minggu 5 : Jurnal Refleksi

Salam kepada En. Amran dan rakan-rakan sekuliah sekalian..

Kuliah minggu ke-5 adalah mengenai muzik gamelan dan cak lempong.  Jujur saya katakan bahawa sebelum memasuki kelas pada minggu ini saya tidak pernah melihat dan mendengar muzik cak lempong.  Dalam sesi kuliah, En. Amran telah menjelaskan mengenai sejarah dan jenis-jenis gamelan, alat muzik yang digunakan dalam muzik gamelan, sejarah cak lempong dan alat-alat muzik cak lempong, mengenai sistem tonel, melodi, bentuk, irama dan tekstur bagi kedua-dua jenis muzik ini.  

Menurut En. Amran,  Gamelan berasal dari bahasa Jawa Indonesia.  Terdapat 2 jenis gamelan iaitu gamelan Melayu dan gamelan Jawa.  Gamelan Melayu juga dikenali sebagai gamelan Terengganu dan lebih dikenali sebagai joget gamelan.  Gamelan Melayu muncul pada awal abad ke-18 iaitu bermulanya di istana Riau Lingga melalui ikatan perkahwinan di Raja Riau dengan Bendahara dari negeri Pahang.   Manakala, gamelan Jawa pula adalah berasal daripada Pulau Jawa Tengah yang dibawa oleh orang-orang jawa ketika penjajahan orang-orang Eropah.  Gamelan jawa selalunya dipersembahkan dalam majlis-majlis perkahwinan, berkhatam dan sebagainya.  Gamelan jenis ini boleh didapati di negeri Johor, Selangor dan Wilayah Persekutuan.  Alat muzik gamelan diperbuat daripada perunggu dan kayu, dan ada juga dari besi dan buluh. Alat-alatnya mempunyai larasan yang tetap atau ‘fixed tuning’.

Alat-alat muzik gamelan adalah berbeza antara gamelan Melayu dan gamelan Jawa.  

Alat muzik gamelan Melayu terdiri daripada :

 Gamelan Terengganu

Alat muzik gamelan Jawa :

Seterusnya En. Amran turut menjelaskan mengenai muzik Cak Lempong.  Cak Lempong berasal daripada Minangkabau dan muzik ini terdapat di derah Lenggeng, Jelebu, Kuala Pilah Negeri Sembilan.  Alat muzik yang digunakan adalah terdiri daripada Bonang, gereteh, tingkah, Sauwa / saua, gendang ibu dan anak, bangsi dan serunai.  

Pada sesi akhir kuliah, En. Amran membawa kami ke bilik muzik tradisional di Fakulti Seni dan Muzik, UPSI untuk melihat alat-alat muzik cak lempong dan kami berpeluang untuk menonton demonstrasi yang dipersembahkan oleh pelajar muzik.  Bagi pelajar program lain telah mendapat tunjuk ajar daripada pelajar muzik untuk mencuba alat-alat muzik tersebut.  

Sekian...